Ünlü daralması olup olmadığını nasıl anlarız?
Türkçede, a, e ile biten fiillerin şimdiki zaman kipinde, a ünlüleri hem telaffuzda hem de yazımda ı, u’dur. E ünlüsü i, ü olur: başlar ( Not: Türkçede “ye-, de-, ne” sözcüklerinin bazı kullanımlarında, kaynaşmış y ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma vardır. Bunların dışındaki sözcüklerde, kaynaşmış “y” ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma yoktur. * “Deyince” ve “deyip” sözcüklerindeki “e” harfi yazımda korunmuştur. Daraltma yoktur. 3. “İçeride”, “dışarıda”, “ileri”, “burada”, “burada”, “orada”, “yukarıda”, “aşağıda” gibi kelimeler eklendiğinde, sondaki ünlüler düşmez: içeride değil içeride, dışarıda değil dışarıda, ileride değil ileride, burada değil burada, burada değil burada, orada değil orada, yukarıda değil yukarıda, aşağıda değil aşağıda, vb. Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin dar ünlülere dönüştüğü bir ses olayıdır. A veya e ünlüleriyle biten bir fiile -yor eki eklendiğinde, fiilin son hecesindeki ünlü ı, i, u veya ü ünlülerinden birine dönüşür: hide + yor > hides. wish + yours > wishs. celebrate + celebrate > celebrates. Ünlü düşmesi, ünlü daralması, ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması ve ünsüz türetmesi vurgulanır. bilir, durur, geçer, bakar, vurur, yas tutar, yüzer. Bunlar ünlü sözleşmeleri değildir. Çekimlemetekil3. çoğulbelirtmeağzınıyönelmeağzınabulunmaağzındaayrılmaağzından40 satır daha Dilimizdeki kelimeler ek aldığında kökleri değişmez. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “I, you” kelimelerine -e eki eklendiğinde, kökteki e sesleri a olur ve bu ses olayına “ünlü değişimi” denir. “Ben + e – bana” kelimesi ünlü değişiminin bir örneğidir. “görbil-im ⇒ görebiliyorum” (ünsüz değişimi) “de-yor-lar ⇒ onlar diyorlar” (ünlü kısaltması) “ben-e ⇒ bana” (ünlü değişimi) Parçada birleşen ünsüz yoktur. Bu duruma ünlü düşmesi denir. “Deyince” kelimesinin doğru yazımı “Deyince”dir. Kullanımı yanlıştır. d) Birleşik eylemler nedeniyle şöhretin azalması: Sabır – Hareket > Sabret. Çekimlemetekilyönelmegönlebulunmagönüldeayrılmagönüldentamlayangönlün40 satır daha City kelimesi, sesli harf fenomeninin meydana geldiği bir kelimedir. Sesli harf düşüşü sadece ismin -i accusativitesinde değil, aynı zamanda ismin -e accusativitesinde de meydana gelir. Bu kelime sıklıkla Şehire olarak yanlış yazılır. Doğru kullanım Şehre biçiminde olmalıdır. “Smile” sözcüğünde “-k” harfi çıkarıldığında oluşan ses. Bu durumda, sözcüğün sonundaki ünsüz kaldırılır ve sözcük kısalır. “Kiss” sözcüğünde, iki ünlünün bir araya gelmesiyle oluşan ses olayına vowel drop denir. Bir kelimede ünlü uyumunu aramak için en az iki ünlü gerekir. Türkçe kelimelerin ilk hecesi hariç, diğer hecelerde “o-ö” geniş ünlüleri yoktur. Bulunan kelimeler Türkçe değildir. “I care”, “it was announce”, “for your will”, “here you go”, “your palm” gibi kelimelerde ünlü düşüşü yoktur. Örneğin, kişisel zamirlerden biri olan “Ben” sözcüğüne bir dativ eki eklenirse, “Ben – e” Bana olarak yazılır ve telaffuz edilir. Benzer şekilde, “Sen” zamiri “Sana” olarak yazılır. Ünlü değişimine bir örnek, “E” harfinin “A” harfine dönüşmesidir. “görbil-im ⇒ görebiliyorum” (ünsüz değişimi) “de-yor-lar ⇒ onlar diyorlar” (ünlü kısaltması) “ben-e ⇒ bana” (ünlü değişimi) Parçada birleşen ünsüz yoktur. Dilimizdeki kelimeler ek aldığında kökleri değişmez. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “I, you” kelimelerine -e eki eklendiğinde, kökteki e sesleri a olur ve bu ses olayına “ünlü değişimi” denir. “Ben + e – bana” kelimesi ünlü değişiminin bir örneğidir. Kaynak: loire.com.trDeyince daralma var mı?
Değil de ünlü daralması var mı?
Ünlü daralması ne zaman olur?
Bakıyor’da ünlü daralması var mı?
Ağıza mı ağza mı?
Bana sana hangi ses olayı?
Bana ünlü daralması mı?
Ünlü daralmasının diğer adı nedir?
Değince mi deyince mi?
Sabrı ünlü düşmesi mi?
Gönle mi gönüle mi?
Şehre mi şehire mi?
Öpücük kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Hangi kelimelerde ünlü düşmesi olmaz?
Ünlü değişmesi nedir ve örnekleri nelerdir?
Bana ünlü daralması mı?
Bana sana hangi ses olayı?